هوشمندی امام صادق(ع) در پاسخگویی به سؤالات
تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۵۸۸۸۱
به گزارش مبلغ علی‌اکبر ذاکری در یادداشتی به مناسبت سالروز شهادت امام صادق(ع) نوشت: رهبران تشیع در هر زمینه ای برای دیگران الگو و نمونه بودند. یکی از نکاتی که در یک جامعه باید به آن توجه شود پاسخگویی به پرسش‌های مردم است. اما باید توجه داشت که این پاسخگویی آدابی دارد؛ از قبیل احترام به پرسشگر فارغ از اعتقاد و مرام و مسلک او یا رعایت نوبت در پاسخگویی در مجلسی که چند نفر پرسش مطرح کرده‌اند و… .
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
رعایت حال پرسشگر از موارد اساسی در پاسخگویی به سؤال است؛ دلیل آن هم گاه درنظرگرفتن سطح فهم پرسشگر است (یعنی نباید به همه افراد به یک‌گونه پاسخ داد) و گاه توجه به شرایط و حساسیت‌های اجتماعی. از آن‌جا که امامان معصوم در زمان حکومت‌های ستمگر بودند و خود و شیعیانشان در حال تقیه، سعی می‌کردند در موارد خاص این نکته را رعایت کنند تا مشکلی برای یاران و اصحاب ایجاد نشود.
گاهی ممکن است خطر از ناحیه حکومت نباشد؛ بلکه اقوام و خویشان شخصی، فردی را مورد تهدید قرار دهند. برای حفظ وی از آسیب دیگران، امام پاسخی خاص به مسائل میدهد؛ چون می‌داند وی به زودی به نظر حق خواهد رسید. نمونه آن روایت صحیحی است که کلینی نقل کرده است. عبدﷲ بن محرز که از شیعیان کوفه بود، نقل می‌کند مردی مرحوم شد و مرا وصی خود قرار داد. از او پانصد درهم یا ششصد درهم به جا ماند. وارث او فقط یک دختر بود. آن مرد گفت: فامیل پدری من در شام زندگی می‌کنند. من از ابوعبدﷲ صادق(ع) پرسیدم تکلیف من چیست؟ ابوعبدﷲ گفت: نیم آن را به دخترش تسلیم کن و نیم دیگر را به فامیل پدری او از طبقات بعدی بده. موقعی که من به کوفه برگشتم حدیث ابوعبدﷲ را بر فقهای اصحابمان (فقهای شیعه) روایت کردم. آنان گفتند: ابوعبدﷲ از تو تقیه کرده است. لذا نیم دیگر را نیز به دختر آن مرحوم تسلیم کردم. سال بعد به حج مشرف شدم و به خدمت ابوعبدﷲ صادق(ع) رسیدم و فتوای فقهای مذهب را بر آن سرور عرضه کردم و گفتم: من نیم دیگر میراث را نیز به دخترش تسلیم کرده‌ام. شما چه می‌فرمایید؟ ابوعبدﷲ فرمود: «أَحْسَنْتَ! إِنَّمَا أَفْتَیتُکَ مَخَافَةَ الْعَصَبَةِ علیکَ»؛ [۱] «احسنت، کار درستی کرده‌ای؛ من از آن ترسیدم که فامیل پدری او مطلع شوند و نیم میراث را از تو بگیرند».
در این خبر امام برابر فتوای اهل سنت نظر داده که مبادا به جهت مقداری مال، یک شیعه معتقد مورد اذیت و آزار دیگران قرار گیرد.
رعایت تقیه یکی از نکات مهمی است که در روایات امامان معصوم مورد توجه بوده است. رعایت تقیه گاهی برای حفظ حرمت و جان پرسشگر بوده (مانند آنچه ذکر شد) و گاهی برای جلوگیری از ایجاد مشکل برای پاسخ‌دهنده (امام) بوده است. این موضوعی است که در بررسی پاسخ‌های ائمه همیشه باید مورد توجه قرار گیرد که پاسخ آنان از باب تقیه نباشد. این تقیه گاهی از شخص پرسشگر است، گاهی از حکومت و زمانی از جمعی که در جلسه حضور دارند.
امام صادق(ع) در پاسخ به پرسشی در یک نشست، چند جواب متفاوت میدهد. ابوایوب خزاز می‌گوید: نزد امام صادق(ع) بودم که مردی آمد و از حضرت پرسید مردی زنش را سه‌طلاقه کرده. حضرت فرمود: زن از او جدا می‌شود. سپس مردی از اصحاب ما آمد و پرسید: مردی زنش را سه‌طلاقه کرده. فرمود: یک طلاق است. مرد سومی آمد و گفت: مردی زنش را سه‌طلاقه کرده. فرمود: طلاق نیست. آن‌گاه رو به من کرد و فرمود: نظرت چیست؟ گفتم: این چگونه ممکن است؟ فرمود: مرد اولی تصور می‌کرد کسی که زنش را سه‌طلاقه نماید ازدواج با او حرام می‌شود و من بر این نظرم اگر برابر سنت پیامبر سه طلاق نماید از او جدا می‌شود؛ اما دومی اگر در یک طهر زن سه‌طلاقه شود، یک طلاق محسوب می‌شود؛ و سومی موردی بود که زنش را در غیر طهر سه طلاق کرده؛ این طلاق باطل است. [۲]
در مورد اول، پرسشگر نظر فقهی عامه را می‌خواسته و امام نیز بدون این که از او توضیح بخواهد حکم طلاق را از نظر اهل سنت بیان کرده که دروغ نباشد و از فرد تقیه کرده و او نظر حضرت را برابر نظر اهل سنت تفسیر کرده است؛ اما دومی چون شیعه بوده است و می‌دانسته آنان شرط پاک بودن را در زمان طلاق رعایت می‌نمایند و تردید وی در یک یا سه طلاق بودن آن زن بوده، حضرت آن را یک طلاق می‌شمارد؛ اما سومی چون اطلاع داشته که شرط پاکی زن را مراعات نکرده (که ممکن است آهسته به حضرت گفته باشد یا امام این مطلب را بداند) امام طلاق را باطل اعلام کرده است.
پانوشت‌ها
الکافی؛ ج۷، ص۸۷. محمد باقربهبودی؛ گزیدۀ کافی؛ ج۶، ص۱۱۸.
تهذیب‌الأحکام؛ ج۸، ص۵۴.
۵۷۵۷
کد خبر 1766552منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: امامان شیعه امام جعفر صادق ع شیعه پاسخ گویی امام صادق ع پرسش گر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۵۸۸۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«وعده صادق» خروشی در دل مؤمنان دنیا ایجاد کرد
نماینده ولی فقیه در استان کرمانشاه گفت: عملیات وعده صادق شهامت و خروشی بین مؤمنان دنیا ایجاد و هیمنه استکبار را در هم شکست. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، حجت‌الاسلام حبیب‌الله غفوری در خطبه‌های نماز جمعه این هفته کرمانشاه اظهار داشت: بعد از عملیات وعده صادق دنیای استکبار با محوریت صهیونیست بسیار تلاش کردند که این عملیات و نتیجه آن را کمرنگ جلوه دهند اما با فیلم‌های منتشر شده از مردم قابل کتمان نبود.
وی گفت: اینکه چند موشک و پهپاد در این عملیات مورد استفاده قرار گرفت و نتیجه چه بود اهمیتی نداشت بلکه موضوع مهم اثبات ظهور قدرت اراده ملت ایران و نیروهای مسلح در عرصه بین‌المللی بود.
خطیب جمعه کرمانشاه افزود: نتیجه شکستن هیمنه استکبار این بود که قدرت و شهامتی عجیب در دل ملت‌های محروم و حتی در جوامع استکباری جوانه زد و این در دانشگاه‌ها و جوامع آمریکا در حمایت از مردم غزه مشهود است به طوری که آمریکا ناچار شد تمام گذشته را زیر پا بگذارد و پلیس را به صورت گسترده به دانشگاه‌ها فرستادند.
غفوری گفت: شکست همینه استکبار و صهیونیسم و این قدرت پوشالی نظامی که بیشتر القای رسانه‌ای بود، مهمترین نتیجه عملیات وعده صادق محسوب می‌شود. این عملیات سبب قوت قلب مسلمانانی شد که اسیر حکام بی‌لیاقت هستند و در کشور خود قیام کردند و علاوه بر این بعد از این عملیات جوشش، خروش و شهامتی در دل مؤمنان ایجاد شد و دیری نخواهد پایید که منجر به نابودی رژیم صهیونیستی می‌شود.
خطیب جمعه کرمانشاه با اشاره به روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای عنوان کرد: فرهنگ پهلوانی میراث گرانبهایی است که ما از گذشته‌های دور و حتی قبل از اسلامی به ما رسیده است.
غفوری گفت: از گذشته پهلوان‌ها با فرهنگ جوانمردی و مردانگی به فقرای جامعه توجه داشتند؛ هرچند خود نیز مرفه نبودند و بر همین اساس ورزش زورخانه‌ای شکل گرفته که ورزشی حکیمانه و عاقلانه‌ای است.
امام جمعه کرمانشاه با بیان اینکه کارگر اساس و بنیان تولید است عنوان کرد: کارفرمایان نیز در برپا کردن کارخانه‌های بزرگ نقش مهمی دارند و اسلام به شدت طرفدار کار جمعی است.
غفوری گفت: مجموعه‌هایی که مردم در آن سهام دارند و تعاونی‌ها بسیار مورد توجه است اما کارفرمایی که سرمایه خود را به کار گرفته و محصول مورد نیاز کشور و صادرات را تولید می‌کند و همچنین کارگران همه در عرصه جهاد اقتصادی شریک هستند.
وی با اشاره به سالروز شهادت شهید مطهری عنوان کرد: این فقید و عالم شاگرد بسیاری از بزرگان بوده و آثار ایشان مورد تأیید امام(ره) بود و می‌تواند بهترین داروی فکری برای نسل جوان امروز و همه نسل‌ها باشد که مسیر درست را بدون انحراف و با تبعیت از قرآن و عقل بگذرانند.
خطیب جمعه کرمانشاه با بیان اینکه معلمان بازنشسته سال‌ها برای تربیت نسل جوان و کودکان این جامعه و نسل انقلابی تلاش کردند گفت: این نسل ما را در عرصه‌های مختلف در دنیا به بهترین رتبه‌ها در دنبال رسانده است.
غفوری با اشاره به اینکه وظیفه معلم در بخش تربیت نسل بعد پررنگ‌تر از تعلیم است افزود: معلم ضمن تعلیم، باید دروس فضائل اخلاقی و خلقیات علوی و نبوی را به شاگردانش منتقل کند و این مسئولیت بزرگی است.
وی با اشاره به سفر رئیس جمهور به پاکستان و سریلانکا در هفته گذشته و بعد از عملیات وعده صادق عنوان کرد: این سفرها به نوعی تکمیل کننده آن عملیات بود.
امام جمعه کرمانشاه گفت: آمریکا شرکت‌ها و افرادی را تحریم و تمام کشورها را به خاطر همکاری با ایران تحریم کرده بود و بعداز روی کار آمدن دولت جدید پاکستان نخستین سفر خارجی به این کشور سفر رئیس جمهور کشور ما بود که ابعاد بسیار زیادی داشت و یکی از آنها شکستن جوی بود که آمریکایی‌ها ایجاد کرده بودند.
وی با اشاره به اینکه یک بعد دیگر اهمیت این سفر مسائل امنیتی موجود در مرز بین ما و پاکستان است افزود: گروهی مزدور که گاهی از مرزهای پاکستان عبور می‌کنند و در ایران عملیات تروریستی انجام می‌دهند به گفته برخی افسران آمریکایی توسط موساد اداره می‌شوند.
غفوری بیان کرد: ما باید تکلیف خود را از نظر امنیتی با کشورهای همسایه روشن کنیم؛ ما هزار کیلومتر مرز مشترک با پاکستان داریم و باید بنای مستحکمی با دولت پاکستان گذاشته شود.
وی با اشاره به اهداف این سفر از نظر اقتصادی گفت: اولویت مبادلات اقتصادی ما با کشورهای همسایه به ویژه پاکستان است که از نظر فرهنگی و ارتباطات مردمی اشتراکات بسیاری وجود دارد و مردم پاکستان به شدت علاقه‌مند به انقلاب و ایران اسلامی هستند.
امام جمعه کرمانشاه با بیان اینکه مردم پاکستان در حمایت از عملیات وعده صادق تجمعات بزرگی برگزار کردند گفت: حضور رئیس جمهور ما در پاکستان با آمادگی مردمی بسیار قابل قبولی از سوی پاکستان انجام شد.
وی افزود: در سریلانکا نیز مهندسان ایرانی پروژه بزرگی را در زمینه نیروگاه برق انجام دادند و برای قراردادهای بعدی نیز بسیار حائز اهمیت بود.
غفوری با اشاره به ارتحال امام جمعه سابق جوانرود مرحوم ماموستا فخری گفت: ایشان بیش از 40 سال امام جمعه شهرستان جوانرود بودند و بسیار انسان متخلق، عالم و فاضل بودند و بسیاری از عالمان اهل سنت شاگرد ایشان بودند.
وی افزود: حجاب بحث مبسوطی وجود دارد و هم جوانب آن باید بررسی و تکلیف مردم، مسئولان و دستگاه‌ها روشن شود؛ همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند دشمن با نقشه و برنامه وارد شود و ما نیز باید با نقشه و برنامه وارد شویم.
انتهای پیام/
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»